Stress en mate van gezondheid is af te lezen aan het gezicht van de patiënt

De auteurs beschrijven hoe het uiterlijk van het gezicht samenhang met gezondheid. Enkele voorbeelden: vooral mensen met symmetrische gezichten worden als gezonder ingeschat. De mate van symmetrie van het gezicht lijkt positief samen te hangen met fysieke en mentale gezondheid. Ook mannelijker mannen gezichten en vrouwelijker vrouwen gezichten zijn gecorreleerd met betere gezondheid. Aantrekkelijkheid van het gezicht is mogelijk ook geassocieerde met lange termijn gezondheid al zijn de resultaten gemengd. De gezichten van mensen die heterozygoot zijn op bepaalde genen geassocieerd met immune deficiëntie worden als aantrekkelijker en gezonder ingeschat dan mensen die hier homozygoot op zijn.
Dus het uiterlijk van het gezicht lijkt geassocieerd met gezondheid. Maar, zo stellen de auteurs, het is nog niet onderzocht hoe goed we de stress of gezondheid van iemand aan de hand van het gezicht kunnen inschatten. De auteurs deden daar drie experimenten naar.

Studie 1
In het eerste experiment werden 12 mannelijke en 12 vrouwelijke studenten twee maal onder standaard omstandigheden gefotografeerd. Eenmaal na de herfstvakantie en eenmaal ruim een maand later tijdens het najaarsexamen. De studenten gaven op beide momenten op de Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) hun mentale welbevinden aan. 45 andere deelnemers scoorden vervolgens deze 48 foto’s in random volgorde op een maat ‘hoe gestrest is de persoon op deze foto?’ (7-puntsschaal).
Resultaat studie 1
De zelfgerapporteerde angst bleek zoals verwacht tijdens het examen significant hoger te zijn dan na de herfstvakantie. De observatoren scoorden de gezichten tijdens het examen significant als meer gestrest  in. Deze relatie bleek er niet te zijn voor depressieve gevoelens.

Studie 2
In het tweede experiment werden 60 deelnemers gefotografeerd en gevraag hoeveel verkoudheden ze het afgelopen jaar hadden gehad (Dit is een indirecte maat voor immuunfunctioneren /gezondheid). De foto’s van de tien hoogst scorende en de tien laagst scorende  mannen en vrouwen werden geselecteerd voor het onderzoek. Van deze foto’s werden via software  composiet foto’s gemaakt waarbij de karakteristieken die in de gezichten gemeenschappelijk waren behouden werden maar de elementen die verschillend waren weggemiddeld werden. Dit leverde twee compositie foto’s op (ongezond/gezond) voor de man en twee voor de vrouw (ongezond/gezond). 148 andere deelnemers moesten telkens van één paar aangeven welke ze het gezonds vonden.
Resultaat studie 2
Het bleek dat ze statistisch significant vaker de juiste foto kiezen (59,8% ). Een kleine 10% beter dan toeval.

Studie 3
De derde studie was meer rechtstreeks. 51 personen werden gefotografeerd en ook zij moesten aangeven  hoe vaak ze het afgelopen jaar een verkoudheid hadden gehad. 11 andere deelnemers moeten de individuele foto’s in random volgorde inschalen op de vraag ‘hoe  gezond is de persoon op deze foto?’(7-puntsschaal).
Resultaat studie 3
Er bleek een statische significante correlatie tussen de zelfbeoordeelde gezondheid en de ingeschatte gezondheid aan de hand van de foto’s’. De sterkte van de correlatie was voor mannen en vrouwen samengenomen r = 0.40.

Opmerking samenvatter
We kunnen aan het gezicht van onze patiënten zien of ze gestrest zijn en ons een indruk vormen over de algemene gezondheid. De accuraatheid is significant maar ook verre  van perfect in dit onderzoek. Aan de andere kant is het geen slechte prestatie want we hebben hier te maken met kleine nuances in stress en gezondheid. Natuurlijk is de kans groter dat men iemand die echt overspannen of erg angstig is direct herkend en ook iemand die ‘dood ziek’ is of ‘vergaat van de pijn’. In dit onderzoek ging het echter om milde stress (examen) en een milde indirecte indicator voor gezondheid (verkoudheden afgelopen jaar). Je kunt dus blijkbaar de nuances qua stress en gezondheid in enige mate inschatten. Natuurlijk kun je hier ook gewoon naar vragen. Vanuit klinimetrie kan men echter stellen dat naarmate meer verschillende methoden (observatie en navragen bijvoorbeeld) de zelfde richting op wijzen de uitkomst meer valide is. Goed navragen dus, eventueel aangevuld met vragenlijsten of klinische testen, maar ook goed observeren!