Sombere stemming correleert met meer pijnklachten en stress rond de pijn

Depressie en pijnlijke lichamelijke aandoening komen veelvuldige samen voor. Hoewel het verleidelijk is te vooronderstellen dat depressie de pijnsensitiviteit verhoogt, is daar nog geen eenduidig bewijs voor. De auteurs van dit artikel stellen dat sommige onderzoekers bij depressie een verlaagde pijndrempel vinden terwijl anderen juist een verhoogde pijndrempel vinden. In onderzoek vindt men vaak een drempel verhoging voor temperatuur en elektrische prikkels, maar een drempel verlaging voor ischemische prikkels. Mogelijk zijn patiënten met depressie dus aan het lichaamsoppervlak relatief ongevoelig voor pijn, terwijl men dieper in het lichaam juist verhoogd gevoelig is. Ook zijn er aanwijzingen voor een ontregeld centraal pijn inhiberend systeem in plaats van een toegenomen perifere sensitiviteit. Dit blijkt onder andere uit het gegeven dat herhaalde noxische stimuli een verhoogde wind-up ratio bij depressieve patiënten laat zien, maar geen abnormale veranderingen in pijndrempel. Lichamelijke klachten zijn ook veelvuldig aanwezig bij mensen met milde vormen van depressie maar hier is wat betreft pijn nog weinig onderzoek naar gedaan.
In de huidige studie onderzoeken de auteurs de pijnfunctie bij vrouwen met verschillen in stemming, maar die qua stemming wel binnen de normale range vallen.

Methode
Om de pijnfunctie te onderzoek verzamelden de onderzoekers de pijn geschiedenis wat betreft pijnklachten, en onderzochten ze de diepe somatische pijndrempel met (a) de cold pressor test en (b) druk algometrie op de grote spiergroepen. Bovendien werd de tactiele drempel boven dezelfde spiergroepen gemeten. Aanvullend werd een oppervlakkige ontstekingsreactie opgewekt door het plakken van een schijfje van 1 centimeter diameter op de huid waaronder een zalf van capsaicine zat. Dit schijfje bleef 30 minuten op de huid zitten waarna een foto werd gemaakt van de rode regio.
Het psychologische functioneren werd opgemeten met de SCL-90-R. Deelnemers werden alleen geselecteerd als ze wat betreft de ruwe score op de depressie schaal tussen de 0,75 en 1,5  scoorden. Dit is indicatief voor een milde depressie. Deelnemers werden ook geselecteerd als ze lager dan 0,75 scoorden wat indicatief is voor een normale stemming. Deelnemers met een score hoger dan 1,5 werden uitgesloten van dit onderzoek. Gezondheid en fysiek functioneren werd met de SF-36 gemeten.

Resultaten
Van de 96 studenten die meededen hadden er 21 een lage stemming (milde derepressie). 72 een normale stemming, en 3 een verhoogde score binnen de klinische range (en werden dus uitgesloten):
De deelnemers met een lage stemming hadden op alle subschalen van de SCL-90-R een slechtere score dan de deelnemers met de normale stemming. Bovendien scoorden de deelnemers met de lage stemming significant slechter op alle subschalen van de SF-36. De lage stemmingsgroep hadden ook meer pijnklachten in rug, gewrichten, spieren en organen.

Uitkomsten op de primaire maten:

• Cold pressor task: noch de pijndrempel, de pijntolerantie als de pijnintensiteit was significant gecorreleerd met de depressieve stemming. De groepen verschilden daar onderling niet in. Wel rapporteerde de lage stemmingsgroep meer disstress bij de cold pressor task.
• Druk algometrie: ook hier werd geen correlatie met depressieve stemming gevonden of verschillen tussen de groepen.
• De tactiele drempel daarentegen correleerde wel duidelijk met de stemming (r = 0.30). De lage stemmingsgroep had significant verhoogde tactiele drempelwaarden.
• De neurogene ontstekingsreactie:  de grote van de rode regio (´flare´) was niet gecorreleerd met depressieve stemming. Wel kwam de ontstekingsreactie bij de lage stemmingsgroep significant trager opgang.

De auteurs concluderen dat jonge vrouwen met lage stemming minder goed mentaal en fysiek functioneren, maar dat dit niet geassocieerd is met toegenomen pijn perceptie omdat de drukpijn en cold pressor task wat betreft pijndrempel normaal was (geen hyperalgesie). Wel ervaren ze meer stress bij zelfde pijnniveau.
De tactiele sensitiviteit bleek verlaagt, en het opkomen van de ontstekingsreactie bleek vertraagd te zijn. De auteurs zien dit als een aanwijzing voor sensorische veranderingen in de huid.
De auteurs speculeren dat de geobserveerde discrepantie tussen klinische pijn (meer gerapporteerde pijnlocaties), maar dezelfde pijndrempel een gevolgd is van psychologische duiding: mogelijk duiden mensen met een lage stemming dezelfde pijn als meer vervelend of beangstigend.

Opmerking samenvatter
Het belang van dit artikel ligt vooral bij het gegeven dat een licht sombere stemming (d.w.z. geen depressie) correleert met meer pijnklachten en meer ervaren stress door de pijn.