Fysiotherapeut bepaalt sterker het effect bij rug- en nekklachten dan de interventie.

De auteurs van dit artikelen stellen dat de specifieke behandelaar soms in sterkere mate het behandel effect bepaalt dan de specifieke interventie. Bij complexe behandelingen zoals psychotherapie blijkt het behandelaareffect meer variatie in de uitkomst te verklaren dan het specifieke interventie effect (Kim, e.a. 2006). Een zelfde verhouding heeft men gevonden bij de uitkomsten van managed care (Wampold, e.a. 2005). Bij chronische rugpijn en beperkingen spelen zowel klinische factoren als psychologische en sociale factoren (zie bijv: https://psychfysio.nl/Nieuws/2_09_1.html). De kwaliteit van de interactie tussen behandelaar en patiënt in de vorm van goede communicatie en kundig  advies, en strategieën om overeenstemming te bereiken en het bevorderen van therapietrouw, zouden een belangrijke rol spelen bij de uitkomst van rug en nekpijn (van Tulder, e.a., 2006). Als de therapeut een belangrijke variabele is dan moet deze bij wetenschappelijk onderzoek goed gerandomiseerd over de onderzoekspoten zijn. De auteurs willen het effect van de therapeut variabele bestuderen bij rug en nekklachten.

Methode

De data worden geanalyseerd van drie klinische trials naar eerstelijns interventies voor lage rugpijn en nekpijn.

  • Dziedzic, e.a. 2005: 350 patiënten met aspecifieke nekklachten worden gerandomiseerd naar advies en oefeningen of advies en oefeningen en manuele therapie, of advies en oefeningen en UKG. 38 fysiotherapeute deden mee.
  • Jellema. E.a. 2005:  314 patiënten met (sub)acute lage rugpijn werden behandeld door 54 huisartsen met psychosociale interventie of gebruikelijke zorg.
  • Hay, e.a. 2005: 402 patiënten met (sub)acute lage rugpijn werden behandeld met kort durende psychologisch georiënteerde pijnmanagement (3 fysiotherapeuten) of fysiotherapie inclusief manuele therapie (3 fysiotherapeuten).
TIP:  Zazen, adem en hartvariabiliteit

Resultaten

Alle trials toonden vooruitgang door de interventies, maar tussen de interventies was er geen significant verschil. De verschillen in interventies kon slechts 2% van de vooruitgang in beperkingen of psychologische uitkomsten verklaren. Dit suggereert dat de vooruitgang beïnvloedt wordt door factoren anders dan de interventie zelf.
Alle drie de onderzoeken samengenomen blijkt de therapeut variabele tussen de 2,6%-7,1% voor beperkingen (=primaire uitkomstmaat) van het effect te bepalen en tussen de 0,8% en de 8% voor psychologische uitkomsten. Het is echter mogelijk dat voor bepaalde behandelinterventies de therapeut variabele belangrijker is dan voor andere behandelinterventies. Uit de analyse van het effect van therapeut variabele per behandelpoot bleek dat in de overgrote meerderheid van de poten waarbij psychosociale interventies speelden het therapeuteffect het grootst te zijn (tussen de 5%-14,6% verklaard door therapeuteffect.) De auteurs stellen dat de sterkte van het therapeut effect overeenkomt met dat wat men binnen de psychotherapie vindt.

Opmerking samenvatter

Het doet er dus toe welke fysiotherapeut de behandeling uitvoert. Dit speelt bij alle genoemde vormen van behandeling in deze onderzoeken, maar in sterke mate voor psychosociaal georiënteerde interventies. De onderzoekers doen geen uitspraak over de inhoud van de therapeut factoren. Het is echter aannemelijk dat een positieve attitude en gedegen kennis en vaardigheden binnen  het psychosociale domein een factor is. Buiten deze factoren kan men ook denken aan meer stabiele persoonlijkheidstrekken uit de big-five zoals openstaan voor ervaringen, en vriendelijkheid/warmte. Binnen de psychosomatische fysiotherapie wordt wel eens gezegd dat de therapeut ook zichzelf als instrument inzet, naast specifieke interventies. Dit onderzoek benadrukt dat dit inderdaad een belangrijkere factor kan zijn, vooral ook binnen het domein van de psychosomatische fysiotherapie.

TIP:  Stressmanagement voor het spastische darmsyndroom

Lewis, M., Morley, S., Van der Windt, D.A.W.M., Hay, E., Jellem, P., Dziedzic, K., Main, C.J. (2010). Measuring practitioner/therapist effects in randomised trials of low back pain and neck pain interventions in primary care settings. European Journal of Pain, In press.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb