Het zelfbeeld van de chronische pijnpatiënt bepaalt mede zijn negatieve emoties

Als mensen veranderen van gezonde volwassenen naar iemand met chronische pijn ligt het voor de hand dat dit proces een verandering zal geven in het zelfbeeld. De Self-Discrepancy Theory (SDT) van Higgins stelt dat discrepanties tussen het actuele zelfbeeld enerzijds en het ideaalbeeld of morele zelfbeeld anderzijds verschillende emoties triggert. In tabel 1 staan enkele relaties zoals Higgins die uitwerkt (waarbij ook het onderscheidt ‘zelf’ en ‘andere’ is aangebracht.)

Tabel 1.

Er is echter nog weinig onderzoek gedaan naar de relatie zelfdiscrepanties en negatieve emoties bij chronische pijnpatiënten. De auteurs van dit artikel doen daar een onderzoek naar bij 89 patiënten met werkgerelateerde pijnklachten in de bovenste extremiteit. Behalve het effect van zelfdiscrepanties op emoties verwachten de auteurs dat pijnpatiënten die flexibel doelen bijstellen minder negatieve zelfdiscrepanties zullen ervaren en mogelijk minder negatieve emoties.

Resultaat
Hoe groter de discrepantie is tussen het actuele zelfbeeld van de patiënt en wat hij meent hoe hij zou behoren te zijn (morele zelfbeeld)  des te meer angst de pijnpatiënt meldt.
Hoe kleiner de discrepantie tussen het actuele zelfbeeld en het zelfbeeld dat hij vreest des te meer angst of depressie meldt de patiënt.
Des te meer de patiënt flexibel zijn doelen kan aanpassen des te kleiner zijn de discrepanties tussen het actuele zelfbeeld en het morele zelfbeeld, en hoe groter de discrepantie tussen het  actuele zelfbeeld en het gevreesde zelfbeeld.
Flexibel doelen kunnen aanpassen blijkt de relatie tussen depressie en de discrepantie tussen actuele zelf en morele zelf te verminderen.

Opmerking samenvatter
Hoe meer een chronische pijnpatiënt meent dat hij niet voldoet aan het beeld van hoe hij zou moeten zijn en hoe meer hij voldoet aan het beeld dat hij vreest des te meer negatieve emoties hij ervaart. In dit onderzoek zijn ook aanwijzingen dat bij pijnpatiënten die flexibel zijn in het bijstellen van hun doelen deze negatieve processen minder impact hebben. In Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut deel 2 (2004) hoofdstuk 4 werd benadrukt dat het (negatieve)zelfbeeld van de patiënt een variabele is waar fysiotherapeuten rekening mee moeten houden. Dit onderzoek bevestigd dat.