Ondanks de vele fysiologische en psychologische voordelen van regelmatig sporten, bewegen mensen toch te weinig. Theorieën over motivatie, zoals de self-determination theory, zijn daarom erg belangrijk binnen onderzoek naar psychologische oorzaken en verschaffen een basis voor interventie.
De self-determination theory stelt dat er een continuüm van motivatie is:
- Amotivatie (geen intentie om te gaan sporten)
- Extrinsieke motivatie (sporten voor een externe beloning of druk).
- ’Introjected’ motivatie (sporten vanuit innerlijke druk: je schuldig voelen als je het niet zou doen.)
- ‘Identified’ motivatie (sporten omdat het waarde voor je heeft: bijvoorbeeld voor je gezondheid of omdat je je dan beter voelt of er beter uitziet).
- Intrinsieke motivatie (sporten omdat je het gewoon fijn of uitdagend vindt).
Onderzoek toont dat regelmatige sporters meer ‘identified’ motivatie en intrinsieke motivatie ten aanzien van sporten hebben. Mensen die niet regelmatig sporten zijn meer extrinsiek gemotiveerd of introjected gemotiveerd.
Het is volgens de auteurs van dit artikel nog onbekend hoe de motivatie verschuift als een niet-sporter uitgroeit tot een regelmatige sporter. Om deze vraag te beantwoorden heranalyseerden ze zes databestanden van eerdere interventiestudies die gedaan zijn om het sporten te bevorderen. In deze studies was er een onderscheid aangebracht in beginnend sporter en regelmatige sporter, bovendien werd motivatie gemeten volgens de self-determination theory. De daarbij gebruikte vragenlijst was de Behavioural Regulation in Exercise Questionnaire (BREQ: Mullen, e.a. 1997). Deze lijst bestaat uit 15 items. In de genoemde interventiestudies werden herhaaldelijk metingen naar sportmotivatie gedaan en de interventieperiode liep (afhankelijk van studie) door van 10 weken tot 24 weken.
Resultaat
Het resultaat is zoals je volgens de self determination theory mag verwachten: beginnend sporters zijn meer extrinsiek en introjected gemotiveerd, en dit schuift gaandeweg de trainingen op richting identified en intrinsieke motivatie. De belangrijkste omslag in motivatie is rond de 8 weken gemaakt, maar de verschuiving is niet al te groot. Bovendien bereiken ze aan het eind van de interventieperiode nog lang niet het niveau van identified en intrinsieke motivatie zoals regelmatige sporters dat hebben.
Opmerking samenvatter
Fysiotherapeuten die patiënten of andere cliëntengroepen willen aanzetten regelmatig sportief te gaan bewegen moeten zich ervan bewust zijn dat het niet alleen een kunst is om de patiënt zover te krijgen dat hij inderdaad de draad van het sporten oppakt, maar dat het minimaal 8 weken duurt voordat de patiënt dit sporten wat meer ‘van binnenuit’ gaat doen. Hoe lang het duurt voordat de patiënt volledig identified of intrinsiek gemotiveerd is om regelmatig te sporten is niet duidelijk. Wel blijkt uit dit onderzoek dat dat in ieder geval langer is dan 24 weken. Niet alleen de patiënt heeft een lange adem nodig maar ook de fysiotherapeut.
Bron: Rodgers, W. M., Hall, C.R., Duncan, L.R., Pearson, E., Milne, M.I. (2010). Becoming a regular exerciser: Examining change in behavioural regulations among exercise initiates. Psychology of Sport and Exercise, 11, 378-386.
© www.PsychFysio.nl
drs. P. van Burken
