Negatieve emoties en het onderdrukken van emoties is geassocieerd met meer symptomen bij fibromyalgie patiënten

Patiënten met fibromyalgie die veel negatieve emoties hebben of het voelen van emoties vermijden (alexithymia en onderdrukken) rapporteren meer symptomen dan fibromyalgie patiënten zonder deze kenmerken. In het verlengde hiervan deden de auteurs van dit artikel een onderzoek naar de verschillen in emotioneel functioneren tussen vrouwen met fibromyalgie en vrouwen zonder fibromyalgie. Bovendien onderzoeken ze of deze verschillen verband houden met de symptomen van fibromyalgie.

Methode

Aan dit onderzoek deden 403 vrouwen met fibromyalgie mee uit drie ziekenhuizen in Utrecht en Almere. Deze groep ontving per post een uitgebreide set vragenlijsten. Daarnaast werd informatie verkregen van een controle groep (n=196). Deze controle groep bestond uit vrouwen met of zonder aandoeningen, waarbij de aanwezige aandoeningen een afspiegeling waren van de algemene populatie. De volgende uitgebreide set van vragenlijsten werden toegestuurd:

  • Emoties:
    • Positive and Negative Affect Schedule-expanded Form (PANAS-X)
  • Emotionele toenaderings strategieën:
    • Emotional Approach Coping Scales (EACS). Deze lijst meet actieve pogingen om de eigen emotie te exploreren en te begrijpen.
    • Emotion regulation Questionnaire (ERQ): meet het vermogen om een positieve stemming het bereiken of te behouden.
    • Algemene emotionele expressie: gemeten met subschaal van de EACS.
    • Boosheid uiten: State-Trait Anger Expresion Inventory en de Self-Expression and Control Scale (SECS)
  • Emotionele vermijdende strategieën:
    • Toronto Alexithymia Scale – 20 (TAS-20). Meet moeite met het identificeren van emoties, onvermogen onderscheid te maken tussen emoties en lichamelijke gevoelens, moeite met beschrijven van emoties, moeite met het verwoorden van emoties aan anderen.
    • Emoties onderdrukken: vier items van de een subschaal van de ERQ
    • Boosheid onderdrukken: items van een subschaal van de SECS.
  • Intensiteit van de ervaren emoties:
    • Berkeley Expressivity Questionniare (BEQ)
  • Symptomen
    • Mentale stress: gemeten met de angst en depressie met van de Fibromyalgia Impact Questionnaire (FIQ) en de subschaal van de MPI
    • Pijn: gemeten met de subschalen pijn en stijfheid van de FIQ en pijn intensiteit schaal van de MPI.
    • Vermoeidheid: subschaal van de FIQ
TIP:  De wilskracht en zelfsturing van de patiënt weer oppeppen door positieve emoties uit te lokken

Resultaten

De fibromyalgie groepen rapporteerden minder positieve emoties en meer negatieve emoties dan de controle groep. De intensiteit van de ervaren emoties was ook hoger in de fibromyalgie groep dan in de controle groep. Bovendien hadden de fibromyalgie patiënten een sterkere emotioneel vermijdende strategie dan de controle groepen. Wat betreft de emotionele toenaderingsstrategieën waren minder duidelijke verschillen tussen de twee groepen.
Deze emoties en emotionele strategieën hielden verband met de symptomen van fibromyalgie:

  • Hoe hoger de negatieve emoties of hoe lager de positieve emoties des te meer mentale stress, pijn en vermoeidheid rapporteerden de fibromyalgie patiënten.
  • Emotionele vermijding en intensiteit van emoties was vooral geassocieerd met hogere mentale stress.
  • Een klein deel van de emotionele toenaderinglijsten was in lichte mate geassocieerd met minder mentale stress.
  • Opvallende bevinding is dat het ervaren van sterke emoties alleen in combinatie met een emotionele vermijdingsstijl een verband toonde met meer pijn en vermoeidheid

De relatie tussen de bovenbeschreven emotionele variabelen en pijn of vermoeidheid was doorgaans klein.

Behandel implicaties

Hoewel de auteurs aangeven dat vanuit cross-sectioneel onderzoek geen causale verbanden zijn te leggen, geven ze toch een suggestie voor wat hun bevinding voor de behandeling kan betekenen:

  • Fibromylagie patiënten die sterke negatieve emoties hebben kan men eerste begrip tonen (valideren van hun lijden) om vervolgens ook de emotionele stress te verminderen door de patiënten aan te moedigen hun emoties meer te uiten en te verwerken.
  • Fibromyalgie patiënten die weinig emotioneel bewustzijn hebben (alexithymia) raken mogelijk juist gespannen bij een dergelijke benadering. Het lijkt daarom verstandig deze patiënten eerst ontspanningstraining aan te leren voordat men de patiënt aanspoort zijn emoties te gaan verkennen en benoemen.
  • Omdat emoties en pijn voor een deel van dezelfde neurologische centra gebruik maken kan hier makkelijk verwarring of overlap in ontslaan. Zeker als men toch al slecht is in het voelen, (h)erkennen en benoemen van emoties. Fibromyalgie patiënten kunnen er daarom baat bij hebben als ze pijn en vermoeidheid beter leren onderscheiden van negatieve emoties.
TIP:  Psychiatrische aandoeningen en fibromyalgie

Middendorp, H. v., Lumley, M.A., Jacobs, J.W.G., Doornen, L.J.P. van, Bijlsma, J.W.J., Geenen, R. (2008). “Emotions and emotional approach and avoidance strategies in fibromyalgia.” Jounal of Psychosomatic Research 64: 159-167.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Data 2025 volgen. Prijs € 995,- Bij…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb