Psychiatrische aandoeningen en fibromyalgie

Fibromyalgie patiënten hebben naast de vele pijnpunten ook een scala aan andere klachten zoals, opvallende vermoeidheid, stijfheid, slaapstoornissen, cognitieve stoornissen, psychologische stress, parestesieen, hoofdpijn, genitourinaire klachten, spastisch darm syndroom, blaasstoornissen, atypische borstpijn, inspanning intolerantie, orthostatisch hypotensie en tachycardie.
Het komt vooral voor bij vrouwen van middelbare leeftijd. De etiologie is nog onbekend.
De triggers die geassocieerd zijn met fibromyalgie zijn:

• Fysiek trauma
• Operatie
• Infecties
• Acute- of chronische stress
• Genetische factoren

Een centrale- en perifere hyper-exciteerbaarheid van het nociceptieve systeem vormt hoogstwaarschijnlijk de pathofysiologische basis van het syndroom.
Toch is het debat nog gaande omdat objectieve organische abnormaliteiten nog niet overtuigd aangetoond zijn.
De auteurs onderzochten via een uitgebreide literatuurstudie wat er bekend is over fibromyalgie en persoonlijkheidskenmerken en/of psychiatrische aandoeningen.

Resultaten

Persoonlijkheidsfactoren die geassocieerd zijn met psychologische kwetsbaarheid worden regelmatig gevonden bij fibromyalgie patiënten:

Lage zelfwaarde, afhankelijkheid, passiviteit, slachtofferrol, catastroferen, geïrriteerdheid, vermijding, en disfunctioneel omgaan met verlies.

Dit maakt het aannemelijk dat negatieve gedachten en ongunstige coping een onderdeel uitmaken van de etiologie.
Op de MMPI scoren fibromyalgie patiënten hoger op hypochondrie, hysterie, paranoia en de schizofrenie schalen, dan reumapatiënten. Andere studies vinden geen persoonlijkheidsverschillen.
Op basis van een DSM-IV interview werd bij 8,7% van de fibromyalgie patiënten een persoonlijkheidsstoornis geconstateerd. Dit is net wat lager dan de 10% in de algemene populatie.
Het stressniveau is doorgaans hoger bij fibromyalgie dan enkele andere pijnsyndromen. Deze stress wordt ook vaak veroorzaakt door de gevolgen van de aandoening.
Psycho-affectieve stoornissen komen veel voor bij fibromyalgie. Deze patiënten hebben over het algemeen minder positieve stemmingen en zijn minder extravert dan andere pijnsyndromen.
Fibromyalgie patiënten hebben meer kans op het krijgen van een psychiatrische aandoening. Vaak ontstaat het na de diagnose van de fibromyalgie, maar soms is het ervoor al aanwezig. Angststoornissen en depressie komen het meest voor. De frequentie van voorkomen ligt, afhankelijk van het type onderzoek, voor angst op 13%-63,8% en voor depressie op 20%-80%. Dat zijn opmerkelijk hogere cijfers dan de 7% in de algemene populatie. Bij de familie leden van fibromyalgie patiënten komen ook meer psychiatrische aandoeningen voor. Post traumatische stressstoornis (PTSS) komt bij 50% van de fibromyalgie patiënten voor, tegen 6% in de algemene populatie.
De auteurs speculeren over de oorzaak van de samenhang tussen fibromyalgische klachten en psychiatrische aandoeningen. De overeenkomst tussen verstoringen in het dopamine en/of serotonine systeem bij beide groepen vinden ze opvallend en relevant, maar ook nu geldt de opmerking dan nader onderzoek nodig is.