Is het wel of juist niet goed om je gevoel te volgen?

We verschillen in de mate waarin we onze gevoelens volgen. Dat wil zeggen: in de mate dat we onze gevoelens opmerken en er naar handelen. Zo gesteld lijkt het alsof de geneigdheid je gevoelens te volgen slechts één dimensie is. De auteurs in dit artikel stellen echter dat de neiging je gevoelens te volgen uit meerdere dimensies bestaat. Zo kan die geneigdheid bijvoorbeeld verschillend zijn voor positieve en negatieve emoties. Sommige mensen zijn meer geneigd naar hun negatieve gevoelens te luisteren, andere zijn meer geneigd naar hun positieve gevoelens te luisteren.
Op zich is het aannemelijk dat ‘je gevoelens volgen’ in bovenstaande tweedeling te onderscheiden is, want ook binnen de hersenen worden positieve gevoelens en negatieve gevoelens door verschillende hersensstructuren gestuurd, die relatief onafhankelijk van elkaar zijn.

Is je gevoelens volgen gunstig?

De uitkomsten van onderzoek naar het effect van ‘je gevoelens volgen’ geven geen eenduidig antwoord of het nu gunstig is voor je functioneren of juist niet. De auteurs menen dat dit op te lossen is door meer precies te kijken naar het volgen van negatieve gevoelens of positieve gevoelens, want dat zou wel eens veel uit kunnen maken. Onderzoek toonde al dat aanacht voor positieve stimuli geassocieerd is met optimisme en welzijn, terwijl aandacht voor negatieve stimuli geassocieerd is met angst en depressie.

Een vragenlijst om de geneigdheid tot het volgen van je gevoelens te meten

De onderzoekers beschrijven in dit artikel het ontwikkelen van een 16-item vragenlijst die de neiging om ‘je gevoelens te volgen’ meet. Deze FAST (Following Affective States Test) bleek bij test-hertest van één week betrouwbaar (zie bijlage).

TIP:  Dynamische training versus relaxatie training bij reumapatiënten

Uit hun onderzoek onder een grote groep psychologie studenten blijkt dat men in het algemeen meer geneigd is de positieve gevoelens te volgen dan de negatieve. Enkele richtgetallen voor gemiddelden (enigszins afgerond):

Fol-Neg Fol-Pos Ign-Neg Ign-Pos
Vrouw 3.00 4.40 2.80 1.53
Man 2.86 4.25 2.95 1.88

 

Geneigd zijn positieve gevoelens te volgen is gunstig, negatieve niet

In daaropvolgend onderzoek correleren de auteurs de FAST met een enorm palet van psychologische vragenlijsten op het gebied van emoties, psychologisch welzijn, toenadering versus vermijding, en motivatie. Daaruit blijkt dat het volgen van negatieve emoties (Fol-Neg) geassocieerd is met negatief psychologisch functioneren (minder welzijn, zelfwaarde, meer angst etc), terwijl het volgen van positieve gevoelens geassocieerd is met goed psychologisch functioneren. Het negeren van positieve of negatieve gevoelens (Ign-Pos en Ign-Neg) heeft geen duidelijke associaties met psychologisch functioneren.

Als vuistregel kwam ook naar voren dat het volgen van negatieve emoties geassocieerd is met vermijding, terwijl het volgen van positieve gevoelens geassocieerd is met toenadering.

In het laatste deel van hun onderzoek kijken ze of de FAST kan voorspellen of men gevoelens opmerkt, erop reageert en er naar handelt. Daartoe gebruiken ze vier experimenten. Hun vermoeden wordt bevestigd. Mensen die positieve emoties volgen verschillen van mensen die negatieve emoties volgen: mensen die positieve emoties volgen merken meer positieve emoties stimuli op, reageren meer op positieve gebeurtenissen, en gebruiken hun positieve stemming meer. Mensen die hoog scoren op ‘volgen van negatieve gevoelens’ merken meer negatieve emotie stimuli op, en reageren meer op negatieve gebeurtenissen en zetten negatieve gevoelens meer in.

TIP:  Stressmanagement voor het spastische darmsyndroom

Al met al moet de uitspraak ‘je gevoelens volgen is goed’ dus genuanceerd beantwoord worden: het hangt er maar vanaf welke gevoelens. Als men geneigd is positieve gevoelens op te merken en er naar te handelen dan is dat doorgaans gunstig. Maar niet als men meer geneigd is zijn negatieve gevoelens te volgen.

FAST
Gasper, K., Bramesfedl, K.D. (2006)
(Vrijvertaald: P. van Burken, 2007)

0 = sterk mee oneens, 3 niet mee eens, niet mee oneens, 6 sterk mee eens

1. Ik geef altijd toe aan mijn negatieve emoties Crore Fol-Neg
2. Als ik me ergens goed over voel dan streef ik dat meestal na. 0–1–2–3–4–5–6 Fol-pos
3. Ik laat mijn positieve stemming niet mijn gedrag beïnvloeden. 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Pos
4. Het is meestal zonde van de tijd om over negatieve emoties na te denken 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Neg
5. Ik schenk vaak veel aandacht aan mijn positieve emoties 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Pos
6. Men moet zich nooit door negatieve emoties laten leiden. 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Neg
7. Mensen moeten de wijze waarop ze hun werk doen niet laten beïnvloeden door positieve gevoelens. 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Pos
8. Ik neig ertoe meer aandacht te besteden aan mijn negatieve stemmingen dan aan mijn positieve stemmingen 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Neg
9. Positieve gevoelens geven richting aan het leven 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Pos
10. Ik besteed aandacht aan mijn negatieve gevoelens 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Neg
11. Men moet zich nooit laten leiden door positieve emoties 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Pos
12. Als mensen een beslissing nemen moeten ze zich nooit laten beïnvloeden door hun negatieve gevoelens. 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Neg
13. Ik geef altijd toe aan mijn positieve emoties 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Pos
14. Aandacht aan je bedroefdheid kan zorgen dat je het spoor in het leven kwijtraakt. 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Neg
15. Ik neig ertoe meer stil te staan bij mijn negatieve gevoelens dan anderen doen. 0–1–2–3–4–5–6 Fol-Neg
16. Ik probeer niet toe te geven aan mijn positieve emoties 0–1–2–3–4–5–6 Ign-Pos
TIP:  Automatisatie van lopen meten en trainen

Gasper, K., Bramesfedl, K.D. (2006). Should I follow my feelings? How individual differences in following feelings influence affective well-being, experience, and responsiveness. Journal of research in personality, 40, 986-1014.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb