Mindful geïntegreerd bewegen vermindert rigiditeit en houdingsproblemen bij Parkinson

9-18-Mindful en geïntegreerd bewegen vermindert rigiditeit en houdingsproblemen bij Parkinson_103323521

De ziekte van Parkinson kenmerkt zich onder andere door een toegenomen ‘postural sway’ in stilstand en een voorovergebogen houding in stand waardoor de balans afneemt. Ook axiale rigiditeit, waardoor moeite met rotaties en draaien ontstaat, en een verminderde mogelijkheid om gewicht te verplaatsen om zo te kunnen starten met lopen behoren tot bekende symptomen van Parkinson. Mindful bewegen, of ‘movement based embodied cognitive practices’ lijken een veelbelovende aanpak te zijn om niet alleen de uitkomst van het bewegen te verbeteren, maar ook de kwaliteit ervan. Vormen van dit mindful bewegen zijn Tai Chi, ballroom dansen, Feldenkrais methode, geïntegreerd bewegen (Gordon Browne), dansante fysiotherapie (Laban/Bartenieff) en de Alexander Techniek (AT). Een belangrijke vraag is of verschillende kwalitatieve intenties met betrekking tot houding en beweging ook een ander effect hebben. Een mogelijke manier waarop mindful bewegen motorische symptomen bij Parkinson kan verbeteren is door het vergroten van de rompstabiliteit of core stability. Door de aandacht naar het stabiliseren van de romp te brengen zou dit dezelfde effecten hebben als andere oefeningen voor de verbetering van rompstabiliteit. Aan de andere kant zou juist de focus op romp activiteit een tegengesteld effect kunnen hebben, omdat mensen met Parkinson vaak al een toegenomen activiteit in de rompspieren hebben. Overactivatie van de rompspieren dan zou juist de stabiliteit kunnen verminderen. Het besteden van aandacht aan de axiale tonus blijkt in literatuur een positief effect te hebben bij mensen met rugpijn en de tonus op de lange termijn te verminderen en beter controleerbaar te maken. Het doel van deze studie was het om effect van verschillende instructies vast te stellen op axiale rigiditeit, houding (postural sway en postural alignment) en het starten met lopen.

TIP:  Effecten van psychologsiche behandeling van eczeem

Methode

Twee tegengestelde sets instructies werden getest. Beide richten de aandacht op de houding en gebruiken intentie om spierkracht in romp en nek te beïnvloeden, maar in tegengestelde richtingen. De ‘pull up’ instructie was gebaseerd op het idee van het vergroten van de romp stabiliteit. Het betrof de instructie om krachtig actief zo rechtop mogelijk te gaan staan (een vrij gangbare instructie binnen de fysiotherapie). De ‘lighten up’ instructie is gebaseerd op het loslaten van musculaire activiteit in een rechtopstaande positie. Het betrof de instructie om jezelf toe te staan in lengte toe te nemen. Pull-up is meer ‘vecht tegen’ om lengte te krijgen. Lighten-up betreft meer de weerstand ‘loslaten’ en ‘meegaan met de verlenging’. De ‘relax’ instructie werd gebruikt als controle. Twintig mensen met Parkinson namen deel. Ze moesten in ieder geval 20 minuten los kunnen staan. De Montreal Cognitive Assessment (MOCA; Nasreddine 2005), United Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS; Fahn, 1987) en een korte vragenlijst over de verwachtingen van de interventie werden van tevoren afgenomen. Allereerst werden de instructies geoefend. De metingen die werden gedaan waren:

  • Axiale tonus: 5 minuten axiale rotatie waarbij weerstand tussen schouders en bekken werd gemeten.
  • Stilstaan gedurende 30 seconden met sensoren op de polsen, enkels, lumbale wervelkolom en sternum om 3-dimensionale acceleratie en rotatie te meten
  • Starten met lopen: 3 zelf-geïnitieerde stappen van een krachtplatform af, met reflecterende markers op het lichaam, waaronder hoofd, schouders en bekken.
  • Subjectieve beleving: een aantal vragen over de mentale en fysieke moeite die het kostte om de instructies op te volgen en hoe het hun gevoel van stabiliteit beïnvloedde.
TIP:  Zelfbehandeling van slaapstoornissen is mogelijk

Resultaten

Beide sets instructies leidde tot een toename in rechtopstaande houding (postural alignment) vergeleken met de controle interventie. De ‘Lighten up’ instructies verminderde de postural sway en axiale tonus, maakten de tonus beter aan te passen, zorgde voor een minder voorovergebogen houding en had een positief effect op de gewichtsverplaatsing bij het starten met lopen. De weerstand tijdens rotaties was significant lager bij de Lighten Up instructies dan bij de Relax instructie. Verder werden bewegingen soepeler uitgevoerd bij de Lighten Up instructies. Bij de Pull Up instructie was het hoofd minder naar voren dan bij de controle instructie, maar verder had deze instructie weinig voordelen ten opzichte van de controle interventie. De deelnemers rapporteerden dat de Lighten Up instructies minder bekend waren dan de Pull Up instructies en dat het minder fysieke inspanning koste om die uit te voeren

Opmerkingen samenvatter

De Lighten Up instructie bleek op meerdere gebieden het rechtop staan en het initiëren van het lopen te verbeteren. Daarbij vonden de deelnemers het relatief eenvoudig uit te voeren. De Pull Up instructie was alleen effectief bij het meer rechtop staan en dan met name de houding van het hoofd. Mindful effortless bewegen lijkt dus een positieve invloed te hebben op de houding en het bewegen bij mensen met Parkinson, waarbij de rigiditeit verminderd wordt. Dit onderzoek ondersteund de benadering dat intern gestuurd bewegen, met weinig inspanning en met milde aandacht uitgevoerd de kwaliteit van houding beter verbetert dan de gangbare ‘hardwerken aanpak’.

Cursussen die dit concept integreren binnen PsychFysio opleidingen zijn:

TIP:  Zazen, adem en hartvariabiliteit

Bron

Cohen, R.G., Gurfinkel, V.S., Kwak, E., Warden, A.C., Horak, F.B. (2015). Lighten Up: Specific Postural Instructions Affect Axial Rigidity and Step Initiation in Patients With Parkinson’s Disease. Neurorehabil Neural Repair. Oct;29(9):878-88.

Marjolein Streur

Marjolein Streur

Fysiotherapeut/fysiotherapiewetenschapper. Referent/samenvatter. Speerpunt leefstijlcoaching en psychologie. Volgde de universitaire focusopleiding ‘klinische en gezondheidspsychologie’.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 15 mei 2024. Prijs € 595,- …

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 7 juni 2024. Prijs € 495,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 31 mei 2024. Prijs € 595,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 10 september 2024. Prijs € 1395,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 12 september 2024. Prijs € 1395,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 20 september 2024. Prijs € 1395,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 28 september 2024. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb